Na sawannie głównie rosną trawy, ale oprócz nich rosną nieliczne drzewa i rośliny uprawne.
Drzewa:
1.
Akacja:
Akacja (Acacia Mill.) - rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny mimozowatych. Liczbę gatunków ocenia się na ok. 1300. Występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, głównie w międzyzwrotnikowej Afryce, szczególnie Etiopii, Somalii, Kongo i RPA oraz Australii i Tasmanii (tu największe bogactwo - ok. 950 gatunków). W Azji najliczniejsze w Indiach i na Półwyspie Indochińskim. Na półkuli zachodniej północna granica zasięgu przebiega przez Teksas i Nowy Meksyk. Według innej klasyfikacji mimozowate stanowią osobną rodzinę, a rodzaj obejmuje około 600 (wówczas w Australii i na Tasmanii 300 gatunków). Akacje stanowią często składnik flory stepów i sawann.
Charakterystyka
Pokrój
Obejmują bardzo zróżnicowaną grupę, zawierającą zarówno drzewa do 45 m wysokości, jak i krzewy o wysokości od jednego do 2 m, a nawet liany.
Liście
Pierzaste, ułożone skrętolegle, pojedyncze lub podwójne, niekiedy złożone. Często właściwe liście są silnie zredukowane, a "liście" stanowią liściaki czyli przekształcone ogonki (długość od 5 mm do 30 cm) o zróżnicowanym kształcie. Zarówno liście jak i liściaki zaopatrzone są w przylistki, które często przekształcają się w ciernie, osiągające nawet do 12 cm długości.
Kwiaty
Małe, cztero- lub pięciokrotne, obu lub rozdzielnopłciowe, zebrane w 10 do 100 w główki lub kłosy. W każdym kwiecie posiadającym organy męskie znajdują się liczne (często ponad 50) pręciki o barwie kremowej, żółtej lub pomarańczowej z reguły wystające ponad okwiat.
Owoc
Pękający lub niepękający strąk, podłużnie jajowaty lub równowąski, zazwyczaj z przewężeniami między nasionami.
Niektóre akacje wydzielają alkaloidy, głównie z rodziny tryptamin, przeważnie są to dimetylotryptamina, N-metylotryptamina, 5-MeO-DMT, 5-MeO-NMT.
Zastosowanie
- Niektórzy przedstawiciele akacji są roślinami ozdobnymi. Żółte, pachnące migdałami, sprzedawane są często pod nieprawidłową nazwą mimozy. Z akacji otrzymuje się: katechu i gumę arabską.
Ciekawostki
Potocznie (i niewłaściwie) mianem "akacji" określa się robinię akacjową wywodzącą się z Ameryki Północnej.
2.
Baobab:
Baobab, palczara (Adansonia L. ) - złożony z ośmiu gatunków rodzaj potężnych, długowiecznych drzew liściastych, znanych także pod nazwą "małpie drzewo chlebowe". Znane z przechowywania wody w obrzmiałych pniach. Wszystkie występują na obszarach suchych. Baobaby zrzucają liście w czasie pory suchej. Niektóre okazy mogą mieć nawet kilka tysięcy lat, jednak ponieważ drewno baobabu nie wykazuje cyklicznych rocznych słojów, wiek tych drzew nie został zweryfikowany. Drzewa te należą do najbardziej długowiecznych roślin.
Najlepiej znany jest baobab afrykański (A. digitata).
Charakterystyka
Pokrój
5-25 m wysokości (wyjątkowo do 30m), bardzo gruby pień: 7 m (do 11 m) średnicy.
Występowanie
Madagaskar - 6 gatunków
północno-wschodnia, centralna i południowa Afryka
północno-zachodnia Australia
Rośliny uprawne:
1.
Proso:
Proso (Panicum L.) - rodzaj roślin jednorocznych lub bylin należący do rodziny wiechlinowatych. Jedna z najstarszych roślin zbożowych.
Charakterystyka
Łodyga
Źdźbło może osiągać wysokość do 1,5 m.
Liście
Owłosione.
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan — wiecha zwisła, rozpierzchła lub wyprostowana.
Zastosowanie
- Roślina zbożowa - uprawiana m.in. w Afryce.
- Z prosa wytwarza się m.in. kaszę jaglaną.
Proso to także przysmak kanarków.
2.
Orzechy ziemne:
Orzech ziemny, orzacha (Arachis hypogaea) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny bobowatych. Pochodzi z Brazylii. Jest często uprawiany w krajach tropikalnych i subtropikalnych. We florze Polski efemerofit.
Charakterystyka
Pokrój
Jednoroczna roślina o wysokości do 50 (70) cm.
Liście
Pierzastozłożone z dwóch par owalnych listków.
Kwiaty
Motylkowe, żółte. Górne kwiaty są płone i tylko z dolnych powstają nasiona.
Owoce
Strąki z bruzdowaną, włóknistą okrywą, zawierające 1-4 Nasiona, tzw. orzeszki ziemne (orzeszki arachidowe, fistaszki), które są źródłem oleju arachidowego.
Zastosowanie
- Roślina uprawna: główni producenci to Indie, Chiny, Nigeria i USA. W Europie orzeszki ziemne uprawiane są na Półwyspie Bałkańskim, we Włoszech, Francji.
- Sztuka kulinarna: świeże nasiona są zjadane jako warzywo, a prażone lub solone są popularną przekąską.
- Wartości odżywcze orzechów ziemnych:
- Wartość energetyczna w 100 g - 646 kcal
- Woda - 5,3 g
- Białko - 14,4 g
- Tłuszcze - 65,9 g
- Węglowodany - 11,0 g (w tym błonnik - 2,1 g)
- Wapń- 186 mg
- Fosfor - 693 mg
- Żelazo - 3,4 mg
- Witamina B1 - 860 mg
- Olej z orzeszków ziemnych jest pachnący, smaczny i dorównuje wartością oliwie z oliwek. Używa się go do wytwarzania margaryny, kosmetyków.
- Z odtłuszczonej mączki wytwarzanej z nasion wytwarza się pieczywo dla chorych na cukrzycę.
Ciekawostki
Nazwa orzeszki ziemne pochodzi stąd, że owoce (strąki z nasionami) dojrzewają w ziemi. Szypułki kwiatów po ich przekwitnięciu wydłużają się i kierują do dołu, wpychając do ziemi strąk. Dojrzewa on tu na głębokości ok. 5-8 cm.
3.
Bawełna:
Bawełna - miękkie włókno otaczające nasiona, rośliny określanej tą samą nazwą - bawełny (Gossypium), mające wiele zastosowań. Służy m.in. do wytwarzania miękkiej tkaniny - najpopularniejszej w przemyśle tekstylnym, a także, ze względu na silne własności absorpcyjne, do produkcji materiałów opatrunkowych. Włókno bawełniane jest też stosowane w mieszankach włókien, jako dodatek do wełny czy lnu.
Bawełna jest bardzo wydajną rośliną uprawną, ponieważ podczas przetwarzania traci tylko ok. 10% suchej masy. Po usunięciu śladowych ilości wosku i białek pozostaje czysta celuloza. Charakterystyczna budowa włókna bawełnianego nadaje mu naturalną wytrzymałość, trwałość i zdolność absorpcji. Każde włókno tworzy 20 - 30 warstw celulozy w kształcie lekko skręconej tasiemki o szerokości od 10 do 30 μm. Długość włókna bawełnianego waha się w granicach 10 do 22 mm (krótkowłóknista), 22 do 33 mm (średniowłóknista), 33 do 55 mm (długowłóknista). Gdy w procesie dojrzewania otoczka nasienna otwiera się, włókna zasychają, splatając się w płaskie, wstęgowate skupiska, idealne do przetworzenia na przędzę.
4
.Kukurydza:
Kukurydza (Zea L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Przedstawiciele występują naturalnie w Meksyku, Gwatemali i Nikaragui. Liczy 5-6 gatunków, wśród których najważniejsza jest kukurydza zwyczajna, która jest zbożem uprawianym na wielką skalę w wielu rejonach świata. Większość jej zbiorów przeznacza się na produkcję paszy dla zwierząt. Kukurydza może też być spożywana przez człowieka- po ugotowaniu lub w postaci mąki lub kaszy.